Tòa án quốc tế đề nghị VN thành lập ủy ban da cam

Sáng 18/5, phiên tòa công luận Quốc tế ủng hộ Nạn nhân chất độc da cam Việt Nam tổ chức tại Paris (Pháp) phán quyết, các công ty hóa chất Mỹ đã đồng lõa trong việc sử dụng chất diệt cỏ trong chiến tranh Việt Nam

Trao đổi với VnExpress.net, bà Nguyễn Khánh Giang, Tổ chức Việt Nam – Dioxin tại Pháp cho biết, trong 2 ngày diễn ra phiên tòa, các thẩm phán đã nhận được bằng chứng và lời khai của 27 nhân chứng là nạn nhân và các chuyên gia.

Đối chiếu các bằng chứng, Tòa án nhận định, Chính phủ Mỹ và các công ty hóa chất nhận thức được rằng dioxin – một hóa chất nguy hiểm nhất cho con người, là một yếu tố trong chất độc da cam. Tuy nhiên, họ tiếp tục sử dụng và giấu nhẹm nghiên cứu vào năm 1965 chứng tỏ dioxin gây ra khuyết tật bẩm sinh khi thử nghiệm trên các động vật.

Vì thế, tòa đã đưa ra kết luận cáo buộc Chính phủ Mỹ và các công ty hóa chất sản xuất và cung cấp chất độc da cam phải có trách nhiệm bồi thường cho các nạn nhân và khôi phục môi trường, tẩy rửa chất độc dioxin trong đất, nguồn nước tại các vùng là các “điểm nóng”, căn cứ quân sự cũ của Việt Nam.

Theo bà Giang, để các hoạt động bồi thường và khôi phục được hoàn chỉnh, Toà án đã yêu cầu thành lập một Ủy ban Da cam, nhằm đánh giá chính xác những khoản bồi thường cho từng nạn nhân, các gia đình và cộng đồng.

Ủy ban Da cam sẽ xác định số tiền bồi thường cho việc khôi phục môi trường, công tác khám và điều trị các nạn nhân và gia đình. Đánh giá những khoản chi trong nghiên cứu các vùng bị nhiễm chất độc da cam và khôi phục môi trường trong tương lai.

Bà Giang cho biết, Toà án cũng mong muốn Chính phủ Việt Nam sẽ đứng ra thành lập Ủy ban Da cam thành phần gồm các bác sĩ, các nhà dịch tễ học, nhà khoa học, kỹ thuật, kỹ sư, luật pháp, các nhà nông nghiệp, môi trường, những người đại diện xã hội.

Sau khi xác định xong số tiền phải đền bù, Ủy ban Da cam sẽ thông báo đến chính quyền Mỹ và các công ty hóa chất trong vòng một năm tính từ ngày thành lập.

Theo kết luận của phiên tòa, số tiền 1,13 tỷ USD mà Chính phủ Mỹ chi trả hàng năm cho các cựu chiến binh Mỹ là nạn nhân của chất độc da cam sẽ là cơ sở cho Ủy ban Da cam xác định số tiền mà Chính phủ Mỹ phải trả.

Biên bản kết luận của phiên toà sẽ được gửi đến Chính phủ Việt Nam và Mỹ trong thời hạn 4 tuần và sẽ được thông báo đến công chúng và Cộng đồng Quốc tế.

Hiện Việt Nam có khoảng 3 triệu nạn nhân chất độc da cam/dioxin.